Τελευταία έγινε μια κατά τα άλλα αξιόλογη κίνηση για την αποκατάσταση και ενδεχομένως μετονομασία του μνημείου «Αφανούς Ναύτου σε Εμπορικής Ναυτιλίας». ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ πρίν είχα ασχοληθεί ψάχνοντας και ερευνώντας την ιστορία του μνημείου αυτού και το είχα δημοσιεύσει όπως θα δείτε υπογεγραμμένο στις 11 Σεπτεμβρίου 2016.
Παρ` όλο που το άρθρο / έρευνα είχε αναδημοσιευτεί σε πολλά ναυτιλιακά έντυπα και sites αποσπώντας αρκετή δημοσιότητα, στην Σύρο κανείς δεν είχε ενδιαφερθεί. ΚΑΝΕΙΣ ΟΜΩΣ εκτός απο τους καλούς και αξιόλογους συμπολίτες που αγαπούν την ιστορία του νησιού μας.
Αξίζει να γνωρίζετε επίσης ότι εντύπωση μου είχε κάνει το γεγονός ότι όταν έθεσα το θέμα και τότε που μιλούσαμε (την ιδέα της αναβίωσης την είχαμε ξεκινήσει απο τότε με τους συνεργάτες μου ) για την Ναυτική εβδομάδα,ΠΑΛΙ ΚΑΝΕΙΣ δεν είχε δείξει το παραμικρό ενδιαφέρον. ΤΟ ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΩ ΣΉΜΕΡΑ περισσότερο ως προς αποκατάσταση και απόδειξη της χρονικής τάξης του που ακριβώς έγινε γνωστό και ξεκίνησε το θέμα. Δεν πειράζει. Αν ειναι επιτέλους να βρει την τιμή και την αξία που του αρμόζει το σημαντικό αυτό μνημείο... Δεν πειράζει.... ΕΔΩ ΕΙΝΑΙ Η ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΤΙΣ 11 ΣΕΠΤ. 2016 Διαβάστε την. Λέει πολλά άγνωστα και ενδιαφέροντα. Αξίζει να διαβάσετε προσεκτικά στην ανάρτηση στο facebook τα σχόλια των αναγνωστών που συνοδεύουν την δημοσίευση.
Το Ξεχασμένο Μνημείο Του Αφανούς Ναύτη Στο Λιμάνι Της Ερμούπολης
Βρίσκεται στην αποβάθρα των κρουαζιεροπλοίων και δυστυχώς παρ` όλο που όλοι το βλέπουν κανείς δεν γνωρίζει τίποτα για αυτό το μοναδικό μνημείο.
Η Σημαντικότητα του δεν περιορίζεται μόνο στην Σημασιολογία του, Δηλαδή αφιερωμένο στους Ναυτικούς που χάθηκαν στην θάλασσα και κανείς δεν τους ξαναείδε ποτέ αλλά και στον ίδιο τον Γλύπτη που το κατασκεύασε και είναι ο Σημαντικότερος Έλληνας Γλύπτης της Νεοελληνικής ιστορίας που χωρίς τα χρήματα της εφοπλιστικής Οικογένειας Γουλανδρή δεν υπήρχε περίπτωση να διαθέτει η Σύρος στο λιμάνι της όχι μνημείο του Γλυπτή αυτού αλλά ούτε ένα ρετάλι από κάποιο έργο του.
Το μνημείο αυτό είναι επίσης πολύ σημαντικό καθ ότι φαίνεται κανείς σήμερα δεν θυμάται ούτε φαίνεται να γνωρίζει ότι είναι έργο του σπουδαίου αυτού Γλύπτη βρίσκεται στην Ερμούπολη.
Η ανάδειξη, η γνωστοποίηση και δημοσιοποίηση του λοιπόν είναι σίγουρο ότι θα δημιουργήσει ένα ακόμα σημαντικότατο πόλο έλξης Ιστορικού, Φιλοτεχνικού, ARTστικού και Εκπαιδευτικού και φυσικά Τουριστικού ενδιαφέροντος που θα φέρει πολλούς ανάλογου ενδιαφέροντος επισκέπτες που θα ενδιαφερθούν να δουν το γλυπτό αυτό.
Δεν υπάρχει λιμάνι στη χώρα μας, στο οποίο να μην υπάρχει κάποιο έργο, μνημείο, γλυπτό, που να είναι αφιερωμένο στην Ναυτιλία των Ελλήνων, ή να μας θυμίζει κάποιες ιστορικές της στιγμές.
Στην πλατεία του Τελωνείου, στην ιδία πλατεία που πριν λίγες στήθηκε μετά από αναμονή μερικών αιώνων επιτέλους με την πρωτοβουλία του Καθηγητή Γιώργου Στεφανου και της Δημοτικής Αρχής το Ηλιακό ρολόι του Φερεκύδη, υπάρχει και δεσπόζει μόνο του σχεδόν παραμελημένο από όλους θα έλεγε κανείς αδικοξεχασμένο εδώ και μερικές δεκαετίες υπάρχει και κοσμεί άλλο ένα μνημείο που κανείς δεν γνωρίζει (τουλάχιστον από τους νεώτερους) τίποτα για αυτό.
Και όμως αυτό το μνημείο θα έπρεπε να το έχουμε μέσα στην κάρδια μας και να περνάμε και να το αντικρίζουμε με σεβασμό και στοργή και με συναισθήματα υπέρτατης αγάπης και ευγνωμοσύνης. Πρόκειται για το Μνημείο του Αφανούς Ναύτη. Ένα σημαντικότατο ιστορικό μνημείο έργο του Γιάννη Παππά
που φιλοτεχνήθηκε το 1974 και χρηματοδοτήθηκε από τους εφοπλιστές αδελφούς Ν. Γουλανδρή.
Δεν γνωρίζουμε πολλά για αυτό το μνημείο δυστυχώς καθ` ότι κατασκευάστηκε και τοποθετήθηκε μια εποχή που σχεδόν κανείς δεν ενδιαφερόταν για το νησί και την ιστορία του.
Ξέρουμε ότι ηταν πρωτοβουλία της οικογένειας Γουλανδρή η οποία το χρηματοδότησε και με δίκες της ενέργειες το τοποθέτησε στο σημείο της εισόδου του λιμανιού της Ερμούπολης.
Το έργο στήθηκε σε εκείνο το σημείο το 1978. Ήταν για μήνες σκεπασμένο με ύφασμα και περίμενε να γίνουν τα αποκαλυπτήριά του. Ήρθε όμως η πτώση της χούντας (και η αποχώρηση της οικογένειας Γουλανδρή απο το Νεώριο) και κανείς από τότε δεν ενδιαφέρθηκε για αυτό.
Λέγεται μάλιστα οτι ο ίδιος ο καλλιτέχνης είχε δυσαρεστηθεί πάρα πολύ που δεν ήρθε στην Σύρο να υπογράψει την παράδοση και τα αποκαλυπτήρια του μνημείου.
Τα αποκαλυπτήρια τα έκανε πολύ αργότερα ο δυνατός αέρας !!! Και δεν τοποθετήθηκε ποτέ πινακίδα που να αναφέρει τον γλύπτη ή εκεινον που το πρόσφερε. ....
(τις πληροφορίες αυτές τις έμαθα απο την καλή μου φίλη Φλώρα Βαμβακάρη και τις επιβεβαίωσε ο παλιός συνάδελφος στο Νεώριο, Νίκος Δεσύπρης.
Η οικογένεια Γουλανδρή, μια από τις μεγαλύτερες εφοπλιστικές οικογένειες στην Ιστορία της ναυτιλίας όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως με χιλιάδες ναυτικούς εργαζόμενους στα πλοία τους πολλές φορές έχει δείξει τον σεβασμό και την ευγνωμοσύνη της στους ανθρώπους της θάλασσας.
Σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες απο τον ίδιο τον γλύπτη η απο κύκλους που τον γνώριζαν φαίνεται να έχει δηλώσει ότι το μαρμάρινο κάθετο γλυπτό αναπαριστά την πλώρη ενός πλοίου. Το χάλκινο γλυπτό αναπαριστά δύο πράγματα μαζί. Την κλασσική τρίαινα, παγκόσμιο θαλάσσιο σύμβολο αλλα και ίσως ακόμα τα όκια ενός πλοίου, - απο εκεί δηλαδή που βρίσκονται οι άγκυρες).
Δυστυχώς το μνημείο αυτό σήμερα δείχνει ξεχασμένο από τον θεό, κατοικία των περιστεριών και των συμπαθέστατων γατών της περιοχής και ενίοτε κάποιων Ρομά που βρίσκουν καταφύγιο στην σκιά του. Η Νέα Δημοτική Αρχή έκανε μια αρχή και το φωταγώγησε σχεδόν μόλις βγήκε αφού τα προηγούμενα χρόνια δεν είχε ούτε ένα προβολέα, ούτε μια στήλη της ΔΕΗ να το φωτίζει.
Δεν υπάρχει ούτε μια πινακίδα που να υποδεικνύει τι είναι, και ποιος το κατασκεύασε. Θα έπρεπε η οποιαδήποτε Δημοτική αρχή με ενέργειες να βοηθήσει ώστε να υπάρξει μια πινακίδα και να υπάρξει μια σχετική καθαριότητα στο άξιο για την τιμή των Συριανών ναυτικών μνημείο αυτό που αξίζει να δώσετε την προσοχή σας και ειδικά οι επισκέπτες η οι νέοι κάτοικοι ενώ παράλληλα θα απολαμβάνετε τη θέα στο νησάκι Γάιδαρο με τον επιβλητικό επίσης μοναδικό στο είδος του και ιστορικά σημαντικό φάρο.
Σχεδόν κάθε πόλη νησί που έχει έστω και μια υποτυπώδη Ναυτική Ιστορία έχει ένα αντίστοιχο και ανάλογο μνημείο «Του Αφανούς Ναύτη» Η «Γειτόνισσα» μας Άνδρος έχει και αυτή το δικό της που θεωρείται «Σήμα κατατεθέν της Άνδρου» και βρίσκετε στην πλατεία της Ρίβας, στο κάτω άκρο της Χώρας όπου κυριολεκτικά δεσπόζει υπερήφανο το χάλκινο άγαλμα του Αφανή Ναύτη, προς τιμή όλων των ναυτικών που έχασαν την ζωή τους στη θάλασσα. Το Ανδριώτικο άγαλμα είναι έργο του Μιχαήλ Τόμπρου, επίσης δωρεά της οικογένειας Γουλανδρή και για αυτό το αναφέρω. Ένας άλλος λόγος που το αναφέρω είναι η περιπέτεια του αφού ναι μεν τοποθετήθηκε στο βάθρο του στις 5 Νοεμβρίου 1959 και έμεινε ακλόνητο μέχρι τις 30 Απριλίου του 2001 ώσπου μια δυνατή καταιγίδα με δυνατούς ανέμους πάνω από 11 Μποφώρ έριξαν το Ηρωικό Άγαλμα στα μάρμαρα της πλατείας.
Σημασιολογική συγκυρία που αν και φυσική ήθελε να δείξει ότι ακόμα και ένα άγαλμα δεν μπορεί να αντέξει στην μανία μια καταιγίδας. Πόσο περισσότερο ένα καράβι με μερικούς Ναυτικούς μέσα. Μετά τις απαραίτητες επισκευές, το στα αλήθεια Ηρωικό άγαλμα τοποθετήθηκε ξανά στη θέση του. Το άγαλμα αυτό πλέον είναι άγαλμα θρύλος, πόλος έλξης επισκεπτών, σήμα κατατεθέν, της Άνδρου, ενός νησιού που θεωρείται κατ εξοχήν ναυτικό νησί με τεράστια ιστορία και προσφορά Πλοίων και Ναυτικών στην Ελληνική Ναυτιλία και είναι επίσης ενα κλασικό σημείο ρεμβασμού, αναμνηστικών φωτογραφιών για όλους τους επισκέπτες του νησιού ακόμα και για τους ντόπιους.
Εύχομαι τώρα που μάθαμε και για αυτό το Μοναδικό και πολύ σημαντικό όχι μόνο για την Ιστορία μας αλλά και για τον απαραίτητα Υποχρεωτικό σεβασμό που πρέπει να τρέφουμε για τους Ναυτικούς μας να δώσετε περισσότερη προσοχή σε αυτό το μνημείο.
Να το προσέχετε, να το κρατάτε καθαρό και να το θυμούνται καμία φορά και να του αφήνουν έτσι για την παράδοση κανένα στεφάνι τιμής και δόξας αφιερωμένο στους Συριανούς Έλληνες ναυτικούς που χάθηκαν στην θάλασσα.
Γιατί αυτό ακριβώς είναι αυτό μνημείο. Αφιερωμένο στους Ναυτικούς που χάθηκαν στα αδηφάγα μανιασμένα κύματα της και κανείς δεν έμαθε ποτέ ξανά τίποτα για αυτούς. Και είναι χιλιάδες αυτοί οι Ναυτικοί και δυστυχώς θα συνεχίσουν να χάνονται. Η θάλασσα δεν κάνει χαρές σε κανένα.
ΥΓ. Αν γνωρίζει κάποιος περισσότερα για το μνημείο αυτό η υπάρχουν ιστορικά στοιχεία η φωτογραφίες η χρησιμότητα τους για την Ιστορία του τόπου μας θα είναι απείρως σημαντική αν τα προσφέρουν σε αυτήν.
Παράρτημα: Ποιος Είναι Ο Γλύπτης Γιάννης Παππάς που φιλοτέχνησε το Μνημείο αυτό.
Ο Γιάννης Παππάς (13 Μαρτίου 1913 – 2005) θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς και πιο παραγωγικούς νεοέλληνες γλύπτες που έδρασαν στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα στην Ελλάδα, μεταφέροντας και αξιοποιώντας τις διδαχές της μεταροντενικής γαλλικής σχολής στην ελληνική πραγματικότητα με πλήθος έργων του εγκατεσπαρμένων σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Η Ιστορία του είναι από μόνη της η Ιστορία της Νεοελληνικής Γλυπτικής. Το 1930 ως το 1932 τον βρίσκουμε να σπουδάζει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (École Supérieure des Beaux-Arts) του Παρισιού στο εργαστήριο του καθηγητή Ζαν Μπουσέ (Jean Boucher). Το 1937 βραβεύεται με χρυσό μετάλλιο στη Διεθνή Έκθεση των Παρισίων. Το 1939 εκθέτει στο Παρίσι το πρόπλασμα του ανδριάντα του Αδαμαντίου Κοραή.
Επιστρέφει στην Ελλάδα προκειμένου να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. Την 28η Οκτωβρίου 1940 επιστρατεύεται και υπηρετεί στη ζώνη των πρόσω ως απλός οπλίτης. Τον Απρίλιο του 1941 επιστρέφει από το μέτωπο. Τα χρόνια της Κατοχής εργάζεται στο εργαστήριό του στην αθηναϊκή συνοικία Ζωγράφου. Το Δεκέμβριο του 1944 κατατάσσεται στο Βασιλικό Ναυτικό και υπηρετεί στην Ανωτέρα Ναυτική Διοίκηση Αλεξανδρείας ως ναύτης. Παραμένει στην Αλεξάνδρεια ως το 1951 και μελετά τα μνημεία της αιγυπτιακής τέχνης στο Κάιρο και την Άνω Αίγυπτο. Το 1952 επιστρέφει στην Αθήνα, όπου το 1953 εκλέγεται καθηγητής των Εργαστηρίων Γλυπτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.). Το 1972 εκλέγεται αντεπιστέλλον μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών, ενώ το 1980 εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει βραβευθεί με τον Ταξιάρχη dell’ Ordine del Merito Nazionale της Ιταλίας. Φιλοτέχνησε ανδριάντες και προτομές, μεταξύ των οποίων στις πιο αξιόλογες περιλαμβάνονται: Ανδριάντας Ελευθερίου Βενιζέλου (ορείχαλκος, ύψος 4 μ., Αθήνα – Πάρκο Ελευθερίας). Τοποθετήθηκε στα τέλη του 1969. Ανδριάντας Οδυσσέα Ελύτη (ορείχαλκος, Αθήνα – Κολωνάκι, Πλατεία Δεξαμενής). Τα αποκαλυπτήρια έγιναν το Μάρτιο του 1997, ένα χρόνο μετά το θάνατο του ποιητή, από τον τότε Υπουργό Πολιτισμού Ευάγγελο Βενιζέλο και τον πρώην Δήμαρχο Αθηναίων Δημήτρη Αβραμόπουλο. Ανδριάντας Ελευθερίου Βενιζέλου (μάρμαρο, ύψος 3.50 μ., Αθήνα – Προαύλιο Βουλής των Ελλήνων). Τοποθετήθηκε το έτος 1990. Ανδριάντας Στρατηγού Μακρυγιάννη (ορείχαλκος, ύψος 2 μ., Αθήνα – Οδός Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Βύρωνος). Τοποθετήθηκε επί δημαρχίας Δημήτρη Αβραμόπουλου το Μάρτιο του 1996.
Ανδριάντας Χαριλάου Τρικούπη (μάρμαρο, ύψος 3.45 μ., Αθήνα – Προαύλιο Βουλής των Ελλήνων). Φιλοτεχνήθηκε το 1998 και τοποθετήθηκε το 2000.
Προτομή Δημητρίου Υψηλάντη (μάρμαρο, 1934, Αθήνα - Πεδίον του Άρεως).
Προτομή Κωνσταντίνου Τσάτσου, πρώην Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας (ορείχαλκος, 1989, Αθήνα – Πλάκα, πεζόδρομος οδού Κυδαθηναίων). Βρίσκεται κοντά στο σπίτι, όπου έζησε επί της οδού Κυδαθηναίων αριθ. 9.
Ο Γιάννης Παππάς φιλοτέχνησε επίσης ανδριάντες και προτομές προσωπικοτήτων, που βρίσκονται σε άλλα μέρη της Ελλάδας ή το εξωτερικό, όπως τους ανδριάντες του Αδαμαντίου Κοραή (1938 – 1940, Χίος), του Ελευθερίου Βενιζέλου (Ηράκλειο Κρήτης και Θεσσαλονίκη, 1977), του Μικέ Σαλβάγου, Χιώτη μεγαλέμπορου βάμβακος στην Αίγυπτο (Αλεξάνδρεια), του Ευάγγελου Αβέρωφ – Τοσίτσα (Μέτσοβο), του Ίωνα Δραγούμη (Πλατεία Μακεδονομάχων Θεσσαλονίκης), του Παντελή Πρεβελάκη (Δημαρχείο Ρεθύμνου Κρήτης), τις προτομές των αδελφών Αργέντη, λογίων από τη Χίο, του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου (Πάτρα, 1975 – 1976).
Το έργο του περιλαμβάνει ακόμη πλήθος γλυπτών, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν: «Ο γλύπτης Χρήστος Καπράλος (1936), «Έφηβος» (χάλκινο άγαλμα στο κοινοτικό στάδιο της Αλεξάνδρειας), «Εργάτες στην Κατοχή» (1943), «Κοπέλλες Ελληνίδες» (1953), «Γυναίκα με το Χταπόδι» (1959), «Αναμνήσεις από το καλοκαίρι» (1959), «Η γέννηση της Αφροδίτης» (1976) κ. ά.
Πηγη: Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια και προσωπικές έρευνες και προσωπικές έρευνες,
FACEBOOK ΕΔΩ: https://www.facebook.com/enas.panagiotis/media_set?set=a.859897267477934.1073741979.100003730060062&type=3
Παναγιώτης Κουλουμπής 11 Σεπτεμβρίου 2016 Ερμούπολη, Σύρος, Κυκλάδες, Ελλάδα.