ΤΕΛΩΝΕΙΟ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΤΙΡΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Παναγιώτης Κουλουμπής

11 Απρ 2018διαβάστηκε 5 λεπτά

Έγινε ενημέρωση: 17 Απρ 2018

ΤΕΛΩΝΕΙΟ ΣΥΡΟΥ ΟΤΑΝ Η ΣΥΡΟΣ ΕΙΣΕΠΡΑΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ. ΓΝΩΡΙΣΕΤΕ ΟΤΙ ΤΟ ΤΕΛΩΝΕΟ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΘΗΚΕΣ, ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΚΑΙ Ο ΦΑΡΟΣ ΣΤΟ ΓΑΙΔΟΥΡΟΝΗΣΙ *(ΔΊΔΥΜΗ) ΗΤΑΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΣΎΣΤΑΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕ ΔΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΟΘΩΝΑ. Καποτε Η Συρος και ειδικοτερα η Ερμουπολη ηταν η πιο κερδοφορα πολη και λιμανι της Ελλαδας και κατα προεκταση απο τα πιο κερδοφορα της μεσογειου... Ενα αληθινο εμπορικο και βιομηχανικο χρυσορυχειο που ομοιο του δεν υπηρχε πουθενα αλλου σε ολη την Ευρωπη.

Διαβάστε αυτήν την απίστευτα ενδειαφερουσα ερευνα με στοιχειά που για πρωτη φορά ξανακουγοντε υστερα σχεδόν από δυο αιώνες.

Όπως εχουμε πει στις παλαιοτερες ιστορικες μας αναδρομες η Σύρος υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα λιμανια της Μεσόγειου και ο κορυφαιος και βασικός ναυτικος κόμβος μεταξύ Ανατολης και Δυσης. Αυτή η μεγαλη και γρηγορη ναυτιλιακη αναπτυξη που σημειωθηκε στην Ερμουπόλη τον Ναυτιλιακον αυτόν κομβο του Αρχιπελαγους εμεσως μετά την εθνικη παλιγγενεσια φυσικο ήταν να έχει αμεση επιδραση στην καλιεργεια και στην εμπορια και στην προοδο της (μητερας ναυτιλιας και βιομηχανιας) η και αντιστροφως. Ναυτιλια και εμποριο στην Ερμουπόλη ειχαν συνυφαθει αλληλοεξαρτωντο και αλληλοεπηρεοανοτνο.

Επομενον λοιπόν της γρηγορης αυτής αναπτυξης ήταν και η θεμελειωση ειδικων κτηριων συγχρονων για την εποχή εκείνη που θα διευκολυναν το καλπαζον κυριολεκτικά εμποριο. Έτσι λοιπόν αποφασιστηκε να ιδρυθει ένα Τελωνειο στο νησί ώστε τα πλοία που ερχοταν και εφευγαν να ελενχοντε, να πληρωνουν τα σχετικά ποσα διελευσης και να ελενχοντε τα φορτια και προιοντα. Αρα λοιπόν το Τελωνειο της Ερμούπολης αποτελουσε μια από τις κυριωτερες προσοδους του νεωτερου Ελ΄ληνικου κρατους και στην Ερμουπόλη τον σημαντικότερο ναυτιλιακο κομβο της Μεσόγειου αποτελουσε αναμφιβολα μια πλουσια, αστειρευτη πηγη για τον ισχνο προυπολογισμο μιας Ελλάδας ρημαγμενης από την επανάσταση και την επί αιώνες καταστρατηγηση από τους κατακτητες του οποιουδηποτε δημοσιου κερδους και πλουτου της.

Με την προτροπη λόιπον του τότε δημογεροντα της Ερμούπολης Λουκα Ραλλη και «δαπανη Βασικικη» αποφασιζεται κατά την επισκεψιν της ιδιας της αυτού μεγαλειωτητος της Αντιβασιλειας στην Ερμουπόλη το ετος 1833 και «εν ωφελεια της εν Σύρο εμποριας η οικοδομηση του κτηρίου των Αρχειων Της Διαμετακομισεως και των Αποθηκων του Τελωνειου καθως και του Φαρου «που σηματοδοτουσε το στομιον του σημαντικοτερου εμπορικού λιμενως της Ελλαδος» την εποχή εκείνη. «Των επί δασμω Αρχειων τε και Αποθηκων, ως και του εν τω στομιο του λιμενως Φαρου, Ασφαλειας ενεκα των καταπλεοντων. Δηλαδή με λίγα λόγια αποφασιζεται τα πρωτα δημοσια κτηρια του νεοσυστατου Ελληνικου κρατους να ξεκινησουν την ανηκοδομιση τους στην Μεγαλη Ερμουπόλη. Η Τελετη θεμελειωσεως και των δυο (Τελωνειο και Φαρο) έγινε στις 25 Ιανουαριου 1834, πρωτη επαοτειο από την αφιξη του βασιλεια Οθωνα στην Ελλάδα. Το Τελωνειο Της Ερμουπολεως είναι το πρώτο δημοσιο κτήριο της νεωτερας Ελλαδαος. Στον πανυγυρικο του λόγο για την θεμελειωση του κτηρίου ο τότε Νομαρχης Κυκλαδων Ιακωβος Ριζος – Νερωλος μεταξύ αλλων σημειωνει « Σημερον δια πρωτην φοραν θετονται θεμελια Βασιλικων οικοδομων χρησιμωτατων εις το εμποριον και εις τινα τοπον, εις την Ερμουπολν της οποιας τον πολιουχον Ερμην κι αυτός ο βροτολοιγος Αρης εισεβασθη»

Πρέπει εδώ να σας πω και να προσεξετε κάτι πολύ σημαντικό που θα προτεινα να μην το ξεχασετε πότε. Στην Σύρο επί πολλά χρονιά μεχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα νομαρχες εστελλοντο όχι απλως πραγμνατικα αριστοι και λιαν εμπειροι αλλά διακεκριμενες προσωπικοτητες του πνευματος, της πολιτικης και τελειοι γνωστες των οικονομικων, εθνικων και απειρου μεγεθους και βαθους εμπειροι στην εργασιαν αυτή. Ο λόγος προφανως είναι απλός. Η Ερμουπόλη ήταν το σημαντικότερο λιμανι όχι μόνο της Ελλάδας αλλά το σημαντικότερο σημειο κόμβος μεταξύ Δυσης και Ανατολης. Ένα χρυσορυχειο που το τότε Ελληνικο κράτος είχε συνηδητοποιησει το μεγεθος του και δεν ηθελε να χάσει ουτε μια δραχμη από τα απίστευτα κερδη που θα διαβασετε παρακάτω που εβγαζε το λιμανι αυτό. Τετοι νομαρχες λοιπόν για να αναφερω μερικους ήταν ο πολυς Σουτσος, ο Ζαχαριας Παπαντωνιου και πολλοι αλλοι.

Επίσης πολύ σημαντικό είναι να σημειωσουμε ότι η ερ4γασια αυτων των νομαρχων δεν ήταν μόνο τα του εμποριου αλλά και να αντιμετωπισουν το υψηλο επιπεδο των ιδιων των πολιτων της Ερμούπολης, το οποίο περιελαμβανε εθνικες προσωπικοτητες. Διασημους εμπορους. Πνευματικες προσωπικοτητες, ευπωρους πολιτες, διασημοτητες του καλιτεχνικου και του επιστημονικοπυ κόσμου κτλ. Με λίγα λόγια η Ερμουπόλη εκείνη την εποχή δεν ήταν μια απλη πολη. Το Έχω ξαναπει πλλες φορές. Ήταν Η Πολιτιστικη Πρωτεουσα της Ευρώπης. Για να ξαναγυρισουμε στο Τελωνειο, οι αποθηκες του μπορουσαν να χωρεσουν ερισσοτερους από 20.000 τονους εμπορευματα, τεραστία ποσοτητα για την εποχή εκείνη, ενώ οι δρομοι της Ερμούπολης κυριολεκτικά ήταν στρωμενοι με εμπορευματα που ρποοριζοταν για αποστολες ειτε στο εσωτερικο της χωρας ειτε στο εξωτερικ, ειτε για να καταναλωση της ενχωριας τοπικης αγορας και προπάντων για την Βιομηχανια που ανθηζε εκείνη την εποχή.

Προσέξτε μερικά νουμερα. Περι το 1870 από την αγορα της Ερμουπολεως εισερεαν στο Δημοσιο Ταμειο περισσοτερα από 3.000.000 δραχμες τον χρόνο. Από αυτές τα 2 εκατομμυρια προηρχοντο από τις εισπραξεις του Τελωνιου της Ερμούπολης. Αντιλαμβανεστε φιλοι μου για τι νουμερα μιλάμε? Προσέξτε τώρα> Το 1882 οι εισπραξεις εφτασαν σε 2.630.816 δραχμες. Μιλάμε δηλαδή ότι Η Ερμουπόλη εβγαζε από μονη της ότι εβγαζε όλη η υπόλοιπη Ελλάδα. Προσέξτε αυτό τώρα. Η ετησια κινηση των εισαγωμενων ειδων συμπεριλαμβανωμενων και των συναλλαγνατικων προιοντων υπολογιζεται ότι υπερεβαινε τα 100.000.000 δραχμες. Μόνο ηα αξία της τοπικης Συριανης Ερμουπολιτικης βιομηχανιας ανηλθε σε 50.000.000 δραχμες. Δηλαδή η βιομηχανια της Σύρου εβγαζε το μισο ποσό του συνολικου κερδους του Ελληνικου κρατους. Καταλαβιανετε τι αξία είχε η Ερμουπόλη για την Ελλάδα?

Περι το 1870 ο ετησιος κυκλος άξιας της Ερμούπολης από την εισαγωγη και εξαγωγη των εμποραυματων ανερχοταν σε 80.000.000 δρχ. Αντιλαμβανεστε ποιστευω την σπουδαιοτητα του τεραστιου αυτού οικονομικου κολοσου που ονομαζοταν Ερμουπόλη. Αν μαλιστα αναλογιστει κάνεις ότι συμφώνα με σχετικη εκθεση του τότε υπουργειου οικονομικων το 1886 το εξωτερικο εμποριο της ελλαδας ανερχοταν σε 81.433.392 δρχψ φερνει κλυριωλεκτικα στον νου του καθενος τι σημαντικη ήταν Η Σύρος για το Ελληνικο Κράτος.

Στην φωτογραφία που έχει σωθει από τότε εποχής 1958 δημοσιευμενη μάλλον από το «Φωτοαρτιστικ του Χ. Κοκκινου» παρατηρουμε δυο πραγματα. Πρώτα από όλα ότι το τελωνειο βρισκόταν πολύ κοντα στην θάλασσα πριν γινουν οι προσχωσεις και η «αναπλαση» του λιμανιου που κυριολεκτικά κατεστρεψε το λιμανι μικραιονοντας το και χαλοντας την φυσικη του ασφαλεια. Από την Άλλη το Τελεωνειο βρισκεται τόσο κοντα στην θάλασσα για να μπορούν τα πλοία και τα καικια ηα δενουν σχεδόν επανω του και να μεταφέρουν κατ ευθειαν τα εμπορευματα από τις τεραστιες και ψηλες πόρτες που παρατηρειτε ότι υπάρχουν μέσα στις αποθηκε για συντομια. Μια συντομια πολύ χρησιμη κ;αι σημαντικη αν υποθεσουμε ότι περιμενες ουρες καραβιες ολόκληρες έξω από το λιμανι για να ξεφωρτωσουν. Πηγές. Δημητριος Κρινος, Δημήτρης Χάλαρης, Αρχεια του Ελληνικου Κρατους. Ιστορία , προσωπικές έρευνες. Ευχαριστώ θερμά τον κ. Ανδρεά Περτέση και την κ Διοικητη Τελωνειου Συρου για την σημαντική βοήθεια τους.